Қазақ халқының «Бұлақ көрсең, көзін аш» деген мақалы терең мағыналы және тәрбиелік мәні зор. Бүгінгі заманда балалардың шығармашылық қабілеттерін байқау және дамыту маңызды. Себебі, әрбір бала өзінің ерекше қасиеттері мен қабілеттері арқылы болашақта үлкен жетістіктерге жете алады. Ата-ана баласының бойынан байқаған дарыны мен дағдысын қалай жетілдіруі керек? Осы сауалға қысқаша ізденіс жасап көрдік. Балаңыздың бойынан көрген «бұлақты» үлкен «сарқырамаға» айналдыру үшін, төмендегі дүниелерге мән бере жүріңіз.
Баланың бойындағы ерекше қабілеттерді байқау үшін ата-ана мен мұғалімдер баланың күнделікті іс-әрекеттерін мұқият бақылауы қажет. Мысалы, бала ерекше әуендерді жақсы есте сақтайды ма, сурет салуға қызығады ма, немесе есептерді тез шешеді ме деген сияқты қабілеттерді анықтауға болады. Бұл қабілеттерді байқау үшін, мына дүниені біліңіз. Шығармашылық әрекеттерін бақылауды әдетке айналдырыңыз. Бала қандай ойындарды ұнатады және қандай шығармашылық әрекеттермен айналысады? Мәселен, кейбір бала әуен шығаруды ұнатса, басқалары сурет салуды немесе математикалық есептерді шешуді жақсы көреді. Ойын барысында балалардың қызығушылықтары мен қабілеттері айқын көрінеді. Сондықтан, баланың ойындары мен шығармашылық әрекеттерін бақылап, оның қандай істерге бейім екенін анықтауға болады.
Баламен сөйлесу де өз алдына оның қабілеттерін ашуға көмектеседі. Баламен оның қызығушылықтары туралы сұрақтар қойып, олармен әңгімелесу арқылы оның дарындары мен таланттарын анықтауға болады. Бұл әдіс баланың ішкі сезімдері мен ойларын білуге мүмкіндік береді. Мысалы, балаға «Саған қандай іс-әрекет ұнайды?», «Қандай іспен айналысқанда өзіңді бақытты сезінесің?» деген сияқты сұрақтар қойып, оның қызығушылықтары мен бейімділіктерін анықтауға болады. Балаңыз мектептегі сабақтан бөлек, қосымша сабақтарға да қатысқаны абзал. Мектептегі үлгерім және қосымша сабақтарға қатысуы арқылы баланың қандай пәндерге және әрекеттерге қызығатынын анықтауға болады. Мысалы, кейбір бала математикаға бейім болса, басқалары әдебиетке немесе өнерге қызығуы мүмкін. Мектептегі үлгерім мен қосымша сабақтарға қатысуы арқылы баланың таланттарын байқауға болады.
Осы дүниелерді үздіксіз істеу бала бойында белгілі бір дағдыларды қалыптастырады. Сіздің жұмысыңызды осы сәтте ынталандыра түсу керек.
Бала үнемі ата-анадан қолдау күтеді. Баланың таланты мен қызығушылығын қолдау маңызды. Бұл оларға өз қабілеттерін дамытуға мүмкіндік береді және өзіне деген сенімділікті арттырады. Ата-аналар мен мұғалімдер баланың жетістіктерін мақтап, оның талантына сенім білдіруі керек. Мысалы, баланың шығармашылық жұмыстары мен жетістіктерін көрмелерде, байқауларда көрсету арқылы оған қолдау көрсетуге болады.
Баланың шығармашылығын дамыту үшін қажетті материалдармен, құралдармен және ресурстармен қамтамасыз ету қажет. Мысалы, музыкаға қызығатын балаға музыкалық аспап сатып алу, сурет салуға қызығатын балаға бояулар мен қағаз беру қажет. Бұл оларға өз қабілеттерін дамытуға және шығармашылық әрекеттермен айналысуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, қажетті ресурстар мен құралдармен қамтамасыз ету баланың қызығушылығын арттырады және оның шығармашылық қабілеттерін жетілдіреді.
Одан бөлек, мектептегі мұғалімдермен, қосымша білім беру орталықтарындағы мамандармен және басқа да педагогтармен бірлесіп жұмыс істеу арқылы баланың талантын дамытуға көмектесу. Мамандар баланың шығармашылық қабілеттерін дамыту үшін арнайы әдістер мен бағдарламаларды қолдана алады. Бұл баланың талантын анықтап, оны әрі қарай дамытуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, мамандармен жұмыс істеу арқылы бала өзінің қабілеттерін жетілдіруге және жаңа дағдыларды меңгеруге мүмкіндік алады.
Баланың қызығушылықтарына сәйкес келетін қосымша сабақтар мен курстарға қатысуы маңызды. Мысалы, музыкалық мектептер, сурет салу курстары, немесе математика олимпиадаларына дайындық сабақтары. Бұл баланың шығармашылық қабілеттерін жетілдіруге және оның қызығушылықтарын қанағаттандыруға мүмкіндік береді. Қосымша сабақтар мен курстар баланың білімін арттырып, оның таланты мен қабілеттерін дамытуға көмектеседі. Баланың талантын дамыту үшін әртүрлі шығармашылық жоба мен байқауларға қатысуы маңызды. Бұл оларға өз қабілеттерін көрсетуге және жаңа тәжірибелер жинауға мүмкіндік береді. Мысалы, өнер байқаулары, ғылыми жобалар конкурстары немесе әдеби шығармашылық жарыстарға қатысу арқылы бала өзінің талантын танытып, жаңа білім мен дағдыларды меңгереді. Шығармашылық жобалар мен байқаулар баланың өзін-өзі дамытуға және өзінің қабілеттерін жетілдіруге ықпал етеді.
Баланың қабілеттерін ашу арқылы оларды болашақта өз саласында табысты болуға, өзін-өзі дамытуға және қоғамға пайда тигізуге ынталандыруға болады. Баланың шығармашылығын дамыту үшін ата-ана мен мұғалімдердің қолдауы, қажетті ресурстар мен құралдармен қамтамасыз ету және мамандармен жұмыс істеу маңызды рөл атқарады. Осылайша, біз балаларымыздың болашақта өз таланттарын жетілдіріп, қоғамға пайдасы тиетін азаматтар болуына ықпал ете аламыз.
К.ҚҰРМЕТ
Сурет ашық дереккөзден алынды.
Пікірлер жоқ. Бірінші болыңыз!