Halyqline.kz – үздіктер қатарында!

Журналистер – сүлей сөздің сахабасы

25.06.2020, 10:50 1389

Шаһизада  ӘБДІКӘРІМОВ,

журналист, ақын:


«КӨП  ЖЕРДЕ  ЖУРНАЛИСТИКАНЫҢ ҚАЙРАТКЕРЛІГІ  КЕРЕК»


– Мереке қарсаңындағы сұхбатымызды «Сіз үшін журналист деген кім? Қазіргі қазақ жур­налистері зерттеуші бола алып жүр ме?» деген сауалд­ан  бастағым  келіп  отыр.

– Сұрағың өте орынды. Журналист деген – қадым заманнан бері, анау антикалық дәуірден бастап келе жатқан ең көне мамандық. Жур­налист – қоғамның реттеуші күші, елде болып жатқан өзгерістермен жұртты құлағдар етіп, қоғамдық  ой-пікірді  ұйымдастырып, соған әсер ететін қоғамдық қайраткер. Керек болса, мемлекет қайраткері. Біз өзімізге тапсырылған жұмысты ғана істеп жүрген жоқпыз, біз әртүрлі саладағы көзқарастарды жинақтап жүрміз. Былайынша айтқанда халықтың үніміз. Лениннің «Баспасөз – қоғамдық насихатшы ғана емес, қоғамдық ұйымдастырушы» деген сөзі бар. Ленин заң қызметкері болса да, экономист  болса  да, өзінің  анкетасын  толтыр­ғанда  мамандығын «журналист» деп көрсеткен екен. Мұның өзі мамандықтың қаншалықты мәртебелі екендігін көрсетсе керек.

Жасыратыны жоқ, қазақ журналистикасы дамыды. Мықты-мықты журналистер шықты. Сол журналистердің өзі үлкен қайраткерге ай­налд­ы. Шерхан Мұртаза, Камал Смайлов деген­ сияқты. Облыстық «Сыр бойы» газетін басқар­ған Ұзақ Бағаев болсын, жазушы Оралхан Бөкей, Сағат Әшімбаевтар еңбек жолын журна­листикадан бастаған. Жалпылама айт­қанда, қазіргі қазақ әдебиетінің марғасқалары мен нар­ғасқаларының өмірбаянын қарап отырсаң, барлығы қызметті журналистикадан бастаған. Олар қоғамдық  өмірді  түйсініп, талдау жасады.

Шынын айту керек, қоғам дамыды, құндылықтар өзгерді. Дегенмен де, бүкіләлемдік журнали­стикадағы 80-90-жылдарға дейінгі қазып зерттеу, жан-жақты зерттеу, мәселенің мазмұнын тереңірек ашу еңбектері аз. Қазір – ақпарат ғасыры. Көбіне ақпарат таратамыз. Астары­на  мән  бермейміз.

Американың журналистерінде мынадай бір түйсік болған. «Қоғамда не болып жатқанын алдын ала аңғару керек, сезу керек» дегенді пәлсапалауы мүмкін. «Егер сен өрт туралы­ хабар жасағың келсе, өрт болатын жерге­ 2 сағат бұрын барып тұр». Сұмдық сөз емес пе? Міне, бұл – зерттеуші, сарапшы журналистердің ұстанымы. Дегенмен, біз ақпаратты Морзе әліппесі сияқты береміз. Оның сипаты арзандап кетті. Интимдік (көңіл күй) ақпараттар көп. Жемқорлықтан неге айналып өтеді? Өйткені, шыжым жіптің  ұшын іздесең, ту жоғарыға барады. Көбі ыза жерді басқысы келмейді. Және де ол туралы­ талдап, екшеп жазсаң, ол материал еш жерге басылмай­ды. Осыған баса назар аударуымыз керек­. Аналитикалық талдау, зерттеу материалдар, жұрттың  түсінігін оятатын мақалалар көп болса  екен  деп тілеймін.

Шетелде мынадай мәселе бар. Билік бір­нәрсені жасағысы келеді. Оны қоғамның қалай қабылдайтынын білмейді. Сондықтан, олар белгілі ақпарат құралдарына осы ойды айтады. Журналистеріне «осы туралы қоғамдық пікірді ұйымдастырып беріңізші» дейді. Біреу қол­дай­ды, біреу қарсы шығады. Негізгі бағыт биліктің идеясын қолдап тұрса, билік қиналмай-ақ соған­ байланысты қаулы шығарады немесе мемлекеттік бағдарламалар қабылдайды. Және де ол өзін-өзі ақтайды. Себебі, қоғамдық пікір соны қалап  отыр. Ал, бізде қалай? Біздегі министрлер белгілі бір идеяның авторы болуға тырысады. Оны қоғам қабылдай ма, жоқ па, бәрібір. Көп жерде үкімет мүшелерінің беделінің түсіп, рефор­маларының жүрмей жататын себебі – осы. Кейбір кезде біз бұрынғы жүйенің дұрыс еместігін де дәлелдей алмай жатамыз. Осындай уақытта журналистиканың қайраткерлігі керек.


«МЕМЛЕКЕТ  АҚПАРАТ  САЛАСЫН ҚОЛДАУДЫҢ  және  ОНЫ  РЕТТЕУДІҢ ЖАҢА  МЕХАНИЗМІН  ТАБАДЫ»


– Біздегі БАҚ-тың басым бөлігі биліктің мемлекет­тік тапсырысымен жұмыс істейді. Бұл «журналист біржақты ғана жазады» деген сөзді амалсыздан  айтқызатын  секілді.

– Қазақ  журналистикасы 90-жылдардан  2005 жылдарға дейін қоғамның қозғаушы күші болды. Терең-терең мәселелердің барлығын айтты,­ қазып жазды. Онымен билік өкілдері де санасты. Бірақ, жариялылықтың өзі құмға сіңген судай жоғалғаннан кейін газет-журналдар, ақпарат құралдары да сол ыңғайда кетті. Неге? БАҚ-тың дамуы керек емес пе? Жур­налистердің әлеуметтік жағдайы жақсы болуы керек. Әрбір ақпарат құралының техникалық базасы жақсы болуы қажет. Ол үшін не істеу керек?­ Шетелде ақпарат құралдары барлық бизнест­ік құрылымдармен, үлкен корпорациялармен байланыс жасап, солардың тапсырмасын  орындап, солардың демеушілігімен дамып отыр. Шетелде басшылар қоғамдық ой-пікірді құрметтеді. «Мен саған ақша берейін, сен қоғамның пікірін айт, жеке бір топтардың сөзін сөйлеме» деп өзі көмектеседі. Ал, бізде сондай процесс  бар  ма?

Менің білетінім, Томскінің «Том-2» деген теледидары  болды. Соның  басқарушыларының  бірі  досым Денис  Бебзь  еді. Сол айтады: «Бізге ЮКОС жылына 15 миллион доллар береді­» дейді. Сосын мен айтамын: «Әй, Денис, ол ақшаны демеуші ретінде беретін шығар. Десе де, сен де оған белгілі бір деңгейде қызмет ететін шығарсың, қандай әлеуметтік тапсырыстарын орындайсың, қандай ақпарат таратасың?». «Жоқ, ешқандай» дейді. «Томск облысының халқына жаңа заманғы киноларды, қызықты және қажетті ақпараттарды сатып алып, көрсетіңдер. Біздің сіздерге басқа қояр талабымыз жоқ. Ел көрсін» дейді екен. Әлемде көптеген елдер осы жүйемен өмір сүріп жатыр. Бізде ондай­ жоқ болған соң, айналып кеп биліктің қолтығына тығыламыз. Бірақ, күндердің күнінде мемлекет ақпарат саласын қолдаудың және оны реттеудің жаңа механизмін тауып, Бақ-қа тәуелсіздік беріп, еркін ой айтатын генератор­ға айналдыратынына сенгім келеді. Биліктің қолында күш болғаннан кейін аймақтағ­ы немесе­  Қазақстандағы  үлкен бизнес өкілдеріне­ «Әй, жігіттер, салықтарыңды төлеңдер. Бірақ, сендердің жұмыс істегендерің­нің көрсеткіші ақпарат құралдарын қаржыландырумен де есептелед­і» деп айтатын болса, біз де жоғары деңгейге  көтерілуіміз  мүмкін.

Бір жағынан біздің қазіргі жасап отырғанымыз да дұрыс. Американың Тед Тернер  деген үлкен телемагнаты бар. Сол «әлемдік дағдарыс жағ­дайын­да, тоқырау кезеңінде ақпарат құралдары­ немесе бизнестік құрылымдар билік­к­е  жақындауы  керек»  дегенді  айтады.

Өткенде билік өкілдерінің бірі «газет-журналдар мен теледидарлар шындықты айтпайды, оның қасында блогерлер шындықты жазады» деген әңгіме шығарды. Сонда біз «Ойпырмай, биліктің өзі бізді сынға алып жатыр, қуанайық та. Олардың да қалап отырғаны шындық екен ғой» дестік. Сонда қайтадан өздерінің зәресі ұшып кетті. «Біз сіздердің деңгейлеріңізде, сіздер қалаған ақпаратты дайындауға, таратуға әзірміз, қоғам да әзір. Ал, оған билік дайын ба екен?» деген сұрақ қойғанымызда, жансақ кеткені­н  айтты,  ақталды.


«БІЗ  ТӘУЕЛСІЗ  АҚПАРАТТАР ПОНОРАМАСЫН  ҚҰРАДЫҚ»


– Шерағаң (Шерхан Мұртаза – Р.Ж.) қайт­қанда «Бір кем дүние – осы» деген мақала жазған едім. Сонда «Шерхан төрағалықтан кетті деп «Қазақстан» «Шарайнасын» тоқтатса да, Шерхан­ өмірден өтті екен деп «Қоғам ТВ» эфирі­нен алып тастай қоймас…» деген бір сөйлем бар болатын. Жалпы, «Шарайнаның»  өткен тарихы мен алдағы жоспары  туралы  білгіміз  келеді.

– Біз «Қызылорда қоғамдық теледидарын» ашқан уақытта «ақпараттық бағдарламаны қалай деп атаймыз?» деген ойға келдік. Ол кезд­е Шерхан ағамның «Шарайнасы» эфирден әлдеқаш­ан кеткен, өзі депутат еді. Сол бағдарламада нағыз шындық айтылды ғой. Тіпті, оған өзімнің де қатысқанымды мақтан тұтамын! Мен ол уақытта «Байқоңыр» телекомпаниясының төрағасы бола отырып, осы аймақтағы мәселелерді алғашқылардың бірі боп көтергенмін. Сөйттім де, сол кездегі қала әкіміне, орынбасарына «бағдарлама атауын «Шарайна» деп қояйық»  дедім.

– Шерхан ағаңның бағдарламасы еді ғой, қалай  болар  екен?

– Ол бағдарлама эфирде қалуы керек ғой…

Бір күні тәуекел еттім де, Шерхан ағама хабарл­астым. «Шерхан аға, осылай да осылай телеарна құрылып жатыр. Сіз бен біз қазақ теледи­дарының ең бір кемелденген, гүлденген кезінде жұмыс істеп едік. Сол есте қалсын, сол сәт қайтадан тусын деген ниетпен ақпараттық бағдарламамызды «Шарайна» деп атасам қалай болады, сізден рұқсат сұрайын деп едім» дегенде, «айналайын Шаһизадажан-ау, менен рұқсат, Алладан рұқсат! Шаһизада, шақылдат!» деп, батасын­ берді. Біз сол уақыттан бері «Шарайнаны» әлі күнге дейін эфирден түсірмей келе жатырмыз. Ақпараттық бағдарламада осы қоғамдағы, біздің өңірде қозғалмаған тақырып қалмады ғой деймін. Ақпаратқа қатысты әртүрлі формалар бар, студияға адам шақыру, түсініктеме алу, барлығын жасадық.

Амандық болса, бұл бағдарламаның әлде де болашағы бар деп ойлаймын. «Қоғам ТВ»-ның құрылғанына 23 жыл болыпты. Медиакеңіс­тігіндегі электронды ақпарат құралдарының қатарындамыз.

Қызылордадағы ең бірінші тәуелсіз ақпарат құралы болып «Ақмешіт апталығы» ашылды. Мұны журналист Әділхан Бәймен ашты. Бізбен тетелес болып «Халық», «Ақмешіт ақшамы» газеттер­і жарыққа шықты. Осы күнге дейін аталға­н газеттердің өз оқырманы бар, соған қуанамын. Сол екі аралықта біршама газет ашылып­, қайта жабылды. Ал, жаңағы газеттер өзінің  шабысынан да, табысынан да айырыл­ған  жоқ. «Қоғам ТВ» солардың қатарынд­а. Біз бірігіп тәуелсіз ақпараттар понора­масын  құрадық.


«АҚЫНДЫҚТЫҢ  АДРЕСІ  БОЛМАЙДЫ»


– Бауыржан Омаровша айтсақ, «Алматыға сыймай кеткен ақындар» категориясына кіресіз. Өз  нұсқаңыз  бар ма, сіз қандай  ақынсыз?

– Менің өзіме салсаң, мынадай өлеңімді оқып  беремін.

Сөзімнің татауы жоқ, татымы көп,

Тұрады айтқанымның атымы кеп.

Обал ғой бұл қазаққа, мен болмасам,

Абайдан басқа айтатын ақыны жоқ!

Мұны менің ғана сөзім деп қабылдамаңыз. Бұл – қазіргі барлық талантты ақындардың сөзі. Маған бір кісі айтады. «Сонда өзіңді Абайдан кейінгі ақынмын дейсің бе?» деп. Мен: «Аға, сіз олай теріс түсінбесеңізші» деймін. Нағыз талантты­ ақындардың поэзияға адал болатын себебі – Абай жалғыз қалмасын, тек соған ғана табынып өтпейік, біз де соның мектебі, шәкірті болайық  дегеннен туған ой.

Осы менің Алматыдағы 5 жылымды бүкіл Қазақстан аңыз қылып айтады. Ештеңе бол­маған секілді. Алматыда албырт ақын болып өмір сүрдім. Шамалы асаулау болдым. Бірақ, сол жерге сыймай кеттім деп ойлаған жоқпын. Қайта мен Алматыға «сыймай кеткеннен» ұтылған­ жоқпын. Кейде сондағы ақындарға айтамын.­ «Мен Алматыда жиі-жиі көрінбесем де, әрбір өлеңімді асыға күтетін сияқтысыңдар» деп. Олар да «рас-рас» дейді. Соған қарағанда жаман ақын емес шығармын деймін. Онда да кішіпейілдікпен айтсам ғана. Ал, әріптестерім­нің арасында лепіріп сөйлесем, «менен асқан ақын жоқ деп айтуым да мүмкін». «Шәке, сізден де асқан ақын біздер де отырмыз» дейтіндер де табылып  қалар…

Әйтпесе, біздің Қызылордада да мықты ақындар бар. Сөздің қадірін білетін жандардың қасында мен қалай туған жерді тастап кетемін? Дүйсенбек Аяшұлының бір өзі неге тұрады? Басқа­ облыстар бәйгеге үкілеп қосып жүрген ақындардан әлдеқайда артық. Соңғы кездері өндіріп жазып жүрген Елубай Әуезов деген ағаң бар. Өмірі, ғұмыры Қызылорданың табанында өткен Әскербек Рахымбекұлы, Асқар Кіребаевтар Алматыға барғанда сол жақтың ақындары сүрініп-жығылып сәлем береді. Қолына құман ұстап, иығына сүлгі алып тұра ұмтылады ғой. Меніңше, ақындықтың адресі болмайды.


«ПАРАСАТТЫ  ПОЭЗИЯ» –

ҚЫЗЫЛОРДА  ОБЛЫСЫНЫҢ  БРЕНДІ


– «Айдаһардың арқасында мызғып ап, Жол­барыстың  жотасына мінгескен!» жылдарыңызды­  сағынасыз  ба?

– Неге сағынбаймын? Мен кейде Тұрсын жеңгеңе  айтамын:

Өткенді ойлап, кеткенді ойлап күрсіндім,

Қайтар едім, сол күндерге қайт десе.

Адам болдым арқасында Тұрсынның,

Ақын болып кетер едім әйтпесе.

Сағынатыным сонша, күндердің күнінде сол ортаға барармын, кез келген уақытта баруға бейілмін де. Сол ортада әлі де болғым келеді. Кейде жігіттерге «мен сендерге Алматыны қалдыр­ып кетіп ем, не істегенсіңдер, көкпеңбек Алматыны көктайғақ тасқа айналдырып жіберіпсіңдер ғой» деп әзілдеймін.

– «Парасатты поэзия» фестивалін облыста ұйымдастыруға тікелей ықпал жасадыңыз. Поэзияны­ қолдаудың тың тәсілі ойыңызға қалай келді?

– Қазір әр өнерді әртүрлі форматта насихаттау көбейіп кетті. Мысалы, ақындар айтысының ешкімге өкпесі жоқ шығар. Классикалық поэзия ше? Анда-санда жер-жерлерде мүшәй­ралар өтеді. Онда іс-шараға, мерейтойға арнап өлең жазуың керек. Бұл бір жағынан ақынды тапсырыспен өлең жазуға икемдеуге, халтураға бейімдейді. Ақындықты коммерцияға айнал­дырып жіберді. Кейбір жігіттер айтады. «Шәке, мынандай қуатыңызбен бәйгеге неге қатыспайсыз?» деп. «Қорқамын» деймін мен ойланбастан. «А-а, неге?». «Екінші орын алып қалсам қайтемін, ынталандыру алып қалсам ше?» деймін. Бас бәйгені талантты ақын, әдебиет­ке қосылатын құнды дүние алса, мен өкінбес едім. Іс-шараға орай халтуралық дүние жазған адам бірінші орын алса ше? Бұл менің жан дүниеме нұқсан ғой. Одан қатыспай-ақ қояйын…

Осы секілді жайттарды ескеріп мен мерейтойымда «Парасатты поэзия» фестивалін ұйым­дас­тыру идеясына тоқтадым. Облыс басшылығы мұны қолдады. Екі мәрте өткіздік. Қазақстанның барлық қаласынан, 4 мемлекеттен ақындар келді. Жай ғана өлең оқытып, Қызыл­орда облысын аралатып қойған жоқпыз. Біз қазақ ақындарының өлеңдерін «Ұлы дала үні» деген атпен қырғыз тілінде шығарып алдық. Енді қазақ ақындарының өлеңдерін татар тілін­де шығармақпыз. Татарлар аз ғана халық болса да, олардың әдебиетке деген сүйіспеншілігі, қырғыздардың әдебиетке деген сұрынысы өте жоғары. Сондықтан, біздің сол жерлерге ақындарды бір танытып алсақ деген ойымыз бар. Татар тіліндегі жинаққа тек сырбойылық ақындард­ың өлеңдері енетін болады. Әкімдік фес­тивальға жыл сайын қолдау көрсетіп отыр. Бізде ешқандай шектеу жоқ. Барлық ақын қалаған­ өлеңін оқиды, қоғамға қажет деген өлеңін оқиды. Сосын біз қазіргі күні барлық ақын-жазушы­лар шулап жүрген, бүгінде әдеби ортадан­  жоғалып  кеткен  қаламақыны төлейміз. Мы­салы,­ фестиваль аясында 38 ақын­ға 250 мыңнан қаламақы бердік. Олардың келген-кеткен, жатын орнын әкімдік төледі. Облыс­тың ақындарына 100-150 мың теңгеден бер­дік. Былтыр қазан айында Түркияға Түркі дүние­сі ақындарының халықаралық фестива­ліне  бардым. Шараға 38 мемлекеттен 108 ақын қатысты. Сонда үш ақын лауреат атанды. Ирактың, Македонияның ақыны және мен. Сол жерде қаламақы төлейтініміз туралы айт­қанда, олар  таңғалды. Әйтпесе, бұл фестиваль 13-інші мәрте  ұйымдастырылып отыр. Түрік ақындары біздің фестивальға келуге ниетті екендігін білдірді. Сондықтан, «Парасатты поэзия­» фестивалі жалғасын табады деп ойлаймыз. Бұл – Қызылорда облысының бренді. Біз мұны ешкімг­е  бермейміз.


«МЕН  КЕТКЕННЕН  КЕЙІН  ДЕ  ЖАМАН ӨЛЕҢДЕРІМ  ШЫҚПАУЫ  КЕРЕК»


– «Байқоңыр» деп аталатын алғашқы жыр жинағыңызды шығарғанда Бауыржан Омаров бір қызыққа тап болыпты. «Жасы қырықтан асқан көзі тірі шайырдың өлеңдерін Көтеш ақынның мұрасы секілді әр жерден іздеп жүріп жинадық. Үйден қарадық, түзден табылды…» деп жазад­ы. Журналиске, ақынға бұлай жасау қаншалы­қты дұрыс? Қазіргі уақытта жазған-сызған­дарыңызды асқан ұқыптылықпен жинақтайтын  боларсыз…

– Жас кезімізде «батырлардың басы қайда қалмаған?» деп әр жерде өлең жазамыз да, жоғалта­мыз, сосын оны іздемейміз. Шамасы ақындық қуатымызға сенетін болуымыз керек. «Ондай өлеңдердің талайын жазамыз» деген де шығармыз. Айналып келіп осы кітабымызды шығаратын кезде «Шәке, ана өлеңіңіз қайда?» дейді. Мен «білмеймін» деймін. Ондайдың болған­ы рас. Қазір олай емес. Жинақталып қалдық. Дұрыс дүние болса, сақтап қоямыз. Бұрыс болса, ұнамай тұрса, өртеп жібере саламын. Қайтемін оны? Мен кеткеннен кейін де жаман өлеңдерім шықпауы керек ғой.

Жаңағы «әр жерден таптық» дегеннен шығады­. Жабал Шойымбетов деген үлкен абайтанушы ғалым бар. Баяғы 80-жылдары Шымкентті Шәкеңмен шарлап жүрген кезде, Шолаққорғанға барған уақытта өлең оқығанбыз. Сонда­ бір блокнотым қалып қойса керек. Оны іздеген де жоқпын. Сол Жабал досымның үйін­де қалған екен. Ол соны биылға дейін сақтапты.­ Бауыржанға хабарласып: «Менде Шәкеңнің бір блокнот өлеңі бар. Кітаптарын қарап отырмын, оның ішінде бұл өлеңдердің біреуі де жоқ. Соны Шаһизадаға табыстағым келеді» депті. Блокнот қолына тиген Бауыржан: «Шәке, мынаның ішінде күшті өлеңдер жүр ғой» деп оқып беріп жатыр. Мен «заманында солай шығар, қазіргі талғамыммен қарасам мойындай қоймаймын. Әйелімнің соңынан еріп келген киімді бала сияқт­ы көрініп тұрады» деймін. «Кітап етіп бастыр­айықта» дейді. «Менің қазіргі шығармашылығымды білетін адамдар бар. Олардың ана кітапты оқып көңілі қалып қоймай ма?» деймін ғой. Олар мені қазіргі кезіммен салыстырады. Сөйтеді де, «бұл Шәкеңнің 80-жылдары жазған­ өлеңі ғой» деп кешіріммен қарамайды» деймін. Сондықтан, ескерткіш ретінде өзімде тұра бер­сін. Ақындарға айтарым, ойға келген өлеңнің бір сөзін болса да, түртіп қою керек. Оны қайта­дан еске түсіріп аламын деу дұрыс емес.


«МЕНДЕГІ  ҮЛКЕН  ТРАГЕДИЯ – ШЫНАЙЫ  ДҮНИЕ  ЖАЗУҒА УАҚЫТ  ТАППАЙТЫНЫМ»


– Журналистика мен ақындықты жоғары деңгей­де қатар алып жүрудің қиындығы қандай?

– Бұл – аса қиын жағдай. Ақындық менің ойымда күн сайын тұрады. Мен оны бір сәтке ұмытқан жоқпын. Журналистика – комбайн сияқты. Шаруа адамдар егін-теріннің кезінде үйдің бетін көрмей кетеді ғой. Ал, журналистика­ күнде – қарбаласқан науқан. Мұның шығармашылығыңа тигізер әсері көп. Мен еш уақытта шығармашылығыма селкеу қарап, халтуралық дүние жазған адам емеспін. Мендегі үлкен траге­дия – шынайы дүние жазуға уақыт тап­пайтыным. Егер менің өткен өмірімді парақтайтын болсақ, соның басым бөлігі журналистикамен өткен секілді. Сондықтан, мұның ақындыққа тигізген кері әсері бар. Бірақ, шынайы әсер еткен кезі де кездеседі.

– Телеарналарды жаппай шоу-бизнес өкіл­дерінің жаулауы журналистер көрерменнің тал­ғамын қалыптастыра алмай жүр деген сөз бе?

– Бұл былайынша айтқанда ғой. Әрбір ақпарат құралы өзінің ақпараттық саясатын, оқырмандардың, көрермендердің, тыңдармандардың  рухани сұранысына қарай бейімдеп отыру керек. Ал, біз өзіміздің ақпараттық саясатымыз арқылы қоғамға үстемдік жасағымыз келіп тұрады.­ Көрсең де көресің, көрмесең де көресің дегендей. Неге? Біріншіден, біздің ақпарат құралдарында айтарлықтай прогресс болмаған. Екіншіден, ақпарат құралдары күн сайын шығып­  жатыр. Сондықтан, ол мәлімет керек пе, керек  емес пе, біз эфирді не газетті толтырамыз. Мысалы, қазақтың теледидарында контен­т жоқ. Көрермендердің сұранысын қанағаттандыратын контент жоқ. Эфирді концертпен толтырамыз. Одан қалды Қабатовтарды жазып аламыз да, соларды береміз. Оны көрермен қалай ма, қаламай ма? Осындай амалдың жоғынан жасайтын дүниелер бар. Қоғамдық ой-пікірді айтатын уақыт та келеді­  деп  ойлаймын.

– Басшы ретінде облыстағы журналистердің материалдық жағдайы сізді қаншалықты тол­ғандырады?

– Шынында да біздің әлеуметтік жағдайымыз  өте  төмен. Мысалы, әкімшілік тарапынан «мұғалімдерге үй берейік» дейді. Журналистерге ондай қамқорлық жоқ. «Тегін жер берейік» деген де ешкім жоқ. Тырбанып жүріп өзіміз табамы­з. Жалақымыз да аз. Неге төмен? Жоғарыда айтқанымдай, қаржыландыратын көз жоқ. Журналистер де басқа салаға жаппай кетіп қалмайды. Басқа кәсіпті игеру қолынан келер не келмес, бірақ, жүрегі қалаған соң, ауысып кете алмай жүр. Журналистер – бұл салада жүрегінің қалауымен жүрген жандар. Журналистер – сүлей сөздің сахабасы секілді. Сахабалар дінді насихаттаймын деп шөлде де, көлде де жүреді. Журналистер де рухани дүниені насихаттап, барлық жерде жүреді. Бірақ, өлген кезде орайтын кебін де таппай қаламыз дегендей…

– Ашық әңгімеңізге рақмет! Төл мереке құтты болсын! Шығармашылығыңыз өрлей берсін!

Сұхбаттасқан  Рыскелді  ЖАХМАН

Пікірлер жоқ. Бірінші болыңыз!

Пікір жазыңыз

Тағы да оқыңыз: