Жанқожа батыр ауылындағы №94 орта мектепте өткен «Семей ядролық алаңының жабылғанына – 30 жыл» тақырыбындағы тәрбие сағаттары көпшілікке қатты әсер етті. Карантин талабын сақтай отырып өткізілген осынау тағылымды іс-шараны ұйымдастырушылар тыңғылықты дайындалған екен. Атамекенін сүюге, өз туған жеріне деген сүйіспеншіліктерін арттыра отырып оның табиғатын, табиғат байлықтарын қорғауға ұмтылдыруды мұраттаған тәрбие сағаты шын мәнінде қатысушылардың санасында ұзақ уақыт сақталары анық. Алыс ауылда өткен іс-шарадан осындай ой түйгенбіз.
Бір сәт қазақ даласында жасалған сұрапыл сынақтың орны толмас қасіретін еске алайықшы.
«Ресми санақ бойынша 456 ядролық және термоядролық жарылыс жасалғаны айтылады. Оның 116-сі әуе мен жер бетінде іске қосылса, қалғаны жер астында жарылған. Біз айтып жүрген Хиросимадағы немесе Нагасакидегі жарылыс Семейдегі апатпен салыстыруға келмейді. Шығыс Қазақстанда қолдан жасалған қарудың қуаты жапондардың төбесінен түскен бомбадан 2,5 мың есе көп болды» дегенді оқығанда жаның шошиды.
Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың Жарлығымен Семей ядролық алаңының жабылғанына тура 30 жыл өтті. Десе де, сол бір қасіретті жылдардың зардабы қазақ халқының бойынан ада-күде арылды ма?! Әй, қайдам?!
«Көз көргендер сөйлесін». Менімен тілдесу барысында «Невада-Семей» қозғалысының Қазалы аудандық филиалының төрағасы Өмірбек Күлімбетов:
– Бәрі әскери құпия болды. Ал біз мұны оқу-жаттығу тәсілдері деп ойладық. Сөйтсек, пәленің адам денесінен өту деңгейін тексеру үшін әскерилерді пайдаланған екен. Қару жау әскеріне қарсы қолданылса, қанша уақытта күйрететінін анықтауға өз денемізді тәжірибе нысаны ретінде беріппіз. Ең қызығы, біздің рұқсатымызсыз жасалғаны. Жас болғандықтан залалын бірден байқай қоймадық. Ал ауылға келгеннен кейін медицина сәулеленуді анықтай алмайтынын естідік. Кейін медициналық сараптамадан өткізуге шектеу қойып тастады.
Қазіргі таңда Қазалыда қасірет қазанына 147 адам түскені белгілі. Оның 44-і тіршілікте жанына ем таппай, көбі мүгедектікпен өмірден өтті. Жүзге жуық азамат арамызда жүр.
Отан алдындағы борышын өтеуге барып, ауру арқалап келгендер өздеріне ресми статус берілмейтініне ренішті. Өзіңіз ойлап көріңізші, Чернобльдегі апатқа, Тәжік-ауған, Чехия, таудағы Қарабақ соғысына қатысқандар ардагер санатына алынған. Ал ел шекарасын жау әскерінен қорғауда жанын сынаққа салған әскерилерге құрмет көрсету мүлде жоқ..
Оған қоса әлеуметтік төлемдер мен денсаулық жағдайын жақсартуға байланысты қолдау да көрсетілмейді. Әкімдік өкілдерінің де назар салмайтыны жасырын емес. Бұған дейін жүзден астам мүшесі бар ұйымға бір кабинет берілсе екен деген өтініш айтқан болатынбыз. Оған Қазалы ауданы әкімінің орынбасары Жалғас Сүйеубаев мәселенің шешімін табатынын айтқан еді. Әлі күтіп жүрміз. Қазір жастары егде тартқан әскери сынақтан зардап шеккен бұрынғы әскери борышын Семейдегі сынақ алаңының аумағында өтегендер тым болмаса, осыны растайтын куәлік берсе деген көптің тілегіне аудандық қорғаныс бөлімінің басшысы Қуат Оспанұлы қол ұшын созатынын айтқанын атап өткен жөн.
Ақпан айында «Невада-Семей» қозғалысының облыстағы төрағасы Сәбит Әбіш облыс әкімімен кездескен еді. Жүздесуде аймақ басшысы әлеуметтік сала басшысына полигонда болғандарға тиісінше қолдау жасауды тапсырыпты. Түйткілді түйіндер шешімін тапса құба-құп, – деп ағынан жарылды.
Жұмабек ТАБЫНБАЕВ,
Қазалы ауданы
Пікірлер жоқ. Бірінші болыңыз!