Қазақстан Республикасының тәуелсіздігі халқымыздың ғасырлар бойғы арманы мен тарихи мақсатының орындалуымен байланысын табады. 1991 жылғы 16 желтоқсандағы егемендігіміздің жариялануы – ұлттың жаңа тарихи белеске қадам басуын айқындаған маңызды оқиғасы. Бұл кезең елдің саяси, экономикалық және рухани өмірінің түбегейлі жаңғыруымен сипатталады.
Тәуелсіздік жылдары Қазақстан әлемдік қауымдастықта өзінің дербес орнын тапты. Республиканың халықаралық шекаралары заңды түрде бекітіліп, саяси тұрақтылық пен ұлтаралық келісім сақталды. Экономикалық жүйе түбегейлі өзгерістерге ұшырап, нарықтық экономика қағидалары енгізілді. Елдің басты мақсаты – халықтың әл-ауқатын арттыру және жаһандық бәсекеге қабілетті мемлекетке айналу болды.
Сонымен қатар, рухани жаңғыру мен ұлттық бірегейлікті сақтау Қазақстанның даму стратегиясының маңызды құрамдас бөлігі болды. «Мәдени мұра» және «Рухани жаңғыру» бағдарламалары арқылы ұлттық құндылықтарды жандандыруға ерекше назар аударылды.
Тәуелсіздік құндылықтары мен елдің даму бағыттарын зерттеу қазіргі замандағы Қазақстанның жаңғыру стратегияларын терең түсінуге мүмкіндік береді. Бұл зерттеулер тәуелсіздікті нығайту жолында жаңа міндеттерді айқындауға және елдің болашағын бағдарлауға ықпал етеді.
Тәуелсіздік жылдары Қазақстан өзінің ұлттық бірегейлігін сақтауға және нығайтуға ерекше назар аударды. Бұл құндылықтар бірнеше негізгі аспектіден тұрады:
1. Егемендік пен мемлекеттiк тәуелсiздiк.
Егемендік – тәуелсіз Қазақстанның басты тірегі. Бұл құндылық елдің халықаралық аренадағы саяси дербестігін айқындап, ішкі саясаттағы басты басымдықтарды бекітті. Қазақстан өз шекарасын халықаралық деңгейде мойындатумен қатар, Біріккен Ұлттар Ұйымы, Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы, Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы сынды беделді халықаралық ұйымдарға мүше болып, әлемдік қауымдастықтың ажырамас бөлігіне айналды. Сонымен бірге, мемлекет бейбітшілік пен тұрақтылықты нығайтуда ядролық қарудан бас тарту арқылы жаһандық қауіпсіздікке үлес қосты.
2. Тіл мен мәдениет.
Мемлекеттік тілді дамыту және ұлттық мәдениетті қайта жаңғырту – тәуелсіздік жылдары атқарылған маңызды істердің бірі. «Мәдени мұра» бағдарламасы аясында қазақ халқының тарихи және мәдени құндылықтарын зерттеу мен қалпына келтіру жұмыстары жүргізілді. Сонымен қатар, «Рухани жаңғыру» бағдарламасы қоғамның рухани санасын жаңғыртуға бағытталған стратегиялық қадам болды. Қазақ тілі мемлекеттің рухани тірегі ретінде білім беру жүйесінде, мәдениетте және қоғамдық өмірде өз орнын нығайтты. Ұлттық мәдениет пен өнер саласында жаңа есімдер мен шығармашылық бағыттар пайда болып, Қазақстанның заманауи мәдениеті жаһандық деңгейде танымал бола бастады.
3. Әлеуметтік келісім мен тұрақтылық.
Қазақстан көпұлтты мемлекет ретінде қоғамдық келісімді нығайтуға ерекше көңіл бөлді. Тұңғыш президент Н.Назарбаевтың бастамасымен құрылған Қазақстан халқы Ассамблеясы еліміздегі этностар арасындағы бірлік пен ынтымақтастықты нығайтуға үлес қосатын маңызды институтқа айналды. Бұл ұйым этносаралық қарым-қатынастарды реттеу мен азаматтық қоғамды нығайтуда ерекше рөл атқарды. Сонымен қатар, елдегі тұрақтылықты сақтау мақсатында әлеуметтік саясаттың тиімділігі арттырылып, тұрғындардың өмір сүру деңгейін жақсарту жолында маңызды қадамдар жасалды.
Қазақстанның даму жолы бірнеше стратегиялық бағыт арқылы жүзеге асуда. Бұл бағыттар елдің экономикалық, әлеуметтік және саяси тұрақтылығын қамтамасыз етіп, болашақтағы өркендеудің негізін қалайды.
Қазақстан нарықтық экономикаға өту процесін сәтті жүзеге асырып, әлемнің дамыған 50 елінің қатарына кіруді мақсат етті. Елдің экономикалық дамуындағы маңызды қадамдар қатарында «Қазақстан-2050» стратегиясы мен «Нұрлы жол» бағдарламасы ерекше орын алады. Индустрияландыру, инфрақұрылымды дамыту және жаңа жұмыс орындарын құру ел экономикасын нығайтып, халықтың әл-ауқатын арттыруға бағытталды. Сонымен бірге, Қазақстан халықаралық деңгейде ірі инвестициялық хаб ретінде танымал болды. «Астана» халықаралық қаржы орталығы мен «Бір белдеу – бір жол» жобалары елдің экономикалық әлеуетін арттыруға ықпал етті.
«Цифрлық Қазақстан» бағдарламасы заманауи технологияларды енгізіп, экономиканың түрлі саласын жаңғыртуды көздеді. Цифрландыру арқылы елдегі мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру, ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіпті цифрландыру сияқты маңызды қадамдар жүзеге асырылды. Бұл бастама Қазақстанды әлемдік цифрлық нарықтың бір бөлігіне айналдыруға бағытталған. Сонымен қатар, инновациялық экожүйелер мен стартаптар қолдауға ие болды. «Astana Hub» технологиялық паркі – осы бағыттағы сәтті мысалдардың бірі.
Қазақстан болашақ ұрпаққа инвестиция салу арқылы тұрақты даму жолына түсті. Білім мен ғылымды жаңғырту үшін ауқымды реформалар жүргізіліп, халықаралық тәжірибеге негізделген жаңа білім беру жүйесі қалыптасты. «Болашақ» бағдарламасы жас мамандардың шетелдік үздік университеттерде білім алуына мүмкіндік берді. Назарбаев Университеті мен зияткерлік мектептер желісі елдің білім беру жүйесінің жаңа стандарттарын орнатты. Сонымен бірге, ғылым мен технология саласындағы зерттеулерді дамыту мақсатында ғылыми гранттар мен инновациялық жобаларды қаржыландыру қолға алынды.
Қазақстанның сыртқы саясаты көпвекторлы бағытты ұстана отырып, жаһандық бейбітшілік пен қауіпсіздікке үлес қосуда. Елдің халықаралық беделі ЕҚЫҰ-ға төрағалық ету, Сирия бойынша Астана процесі, сондай-ақ ядролық қаруды таратпауға бағытталған бастамалар арқылы артты. Тәуелсіздік жылдары Қазақстан 180-нен астам елмен дипломатиялық қатынас орнатып, БҰҰ-ның Қауіпсіздік Кеңесіне тұрақты емес мүше ретінде сайланды. Сонымен қатар, елдің аймақтық экономикалық интеграциядағы рөлі артып, Еуразиялық экономикалық одақ, ШЫҰ және басқа да ұйымдарда белсенділік танытты.
Бұл стратегиялық бағыттар Қазақстанның жаһандық аренада беделін нығайтып, экономикалық тұрақтылық пен әлеуметтік даму мақсаттарына жетуіне ықпал етуде. Елдің алдағы жылдарға қойған мақсаттары осы жетістіктерді одан әрі дамытуға негізделген.
Қазақстанның тәуелсіздік құндылықтары мен даму бағыттары елдің заманауи жаңғыруын қамтамасыз ететін мықты іргетас саналады. Егемендік, ұлттық бірегейлік және әлеуметтік тұрақтылық – тәуелсіздік жылдары қалыптасқан басты құндылықтар. Олар елдің дамуын айқындап, халықтың бірлігі мен ынтымағын сақтауға ықпал етті.
Сонымен қатар, стратегиялық даму бағдарламалары Қазақстанның экономикалық, әлеуметтік және мәдени тұрғыда бәсекеге қабілеттілігін арттыруға бағытталған. Цифрландыру, инновациялық даму, білім мен ғылымды қолдау арқылы Қазақстан жаһандық аренада өз орнын нығайтып келеді.
Қазақстанның болашағы тәуелсіздік құндылықтарын сақтай отырып, тұрақты дамуға, инновацияларды енгізуге және халықаралық ынтымақтастықты тереңдетуге негізделген. Бұл бағыттар елдің әлемдік деңгейдегі орнықты даму үлгісіне айналуына мүмкіндік береді. Ұлттық рух пен заманауи жаңғыру үйлесімі жаңа жетістіктерге жол ашады.
Қанат Кипшакбаев,
«Болашақ» колледжі оқытушысы, п.ғ.м., педагог-зерттеуші
Коллаж ашық дереккөзден алынды.
Пікірлер жоқ. Бірінші болыңыз!