Бесеудің беласары немесе қазалылықтардың таңдауы

«Әкімдер – биліктің әрбір елді мекен­дегі тікелей өкілі. Жұрт олардың қызметіне қарап бүкіл мем­лекет­тік басқару жүйесінің тиімділігін бағалайды. Сондықтан тиімді мемлекет  және әділетті қоғам талап­тарына сай болу үшін алда­ғы сайлауды дұрыс ұйымдастыру маңыз­ды». Бұл – мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2021 жылғы 23 маусымда ауыл әкімдерін сайлау мәселелері  жөніндегі  кеңесте  айтқан  сөзі.

Иә, содан бері еліміздің ауылдық округ әкімдерін сайлау жүйеленіп, бертін келе аудан және облыстық маңызы бар қала әкімдерін тікелей сайлау  қолға  алынды. Бұдан екі жыл бұрын тәуелсіздік тарихында алғаш рет елімізде пилоттық режимде 42 аудан мен облыстық маңызы бар 3 қала әкімінің сайлауы өткені белгілі. Бұл саяси жаңалықтан Сыр өңірі де қалыс қалмады. Облысқа қарасты Сырдария мен Шиелі аудандарының әкімдерін халықтың өзі таңдады. Жасыратыны жоқ, қай сайлау да белгілі бір «сценариймен» өтіп, жоғары тұрған биліктің «үкілі үмітінің» «жеңімпаз» болғаны кім-кімге де айқын еді. Ал, көбіне өзін-өзі ұсынғандардың дені «ілесе шауып» «бәйгенің» сәнін келтіргені болмаса, әу баста «көзір» болған үміткердің үгіт-насихаты да алабөтен болғанын көз көріп жүр. Айтпақшы, ҚР Парламенті мәжілісінің депутаты, кеше ғана Оқу-ағарту министрі болып тағайындалған Жұлдыз Сүлейменова 2023 жылы осы әкімдер сайлауы туралы отандық телеарнаның біріне берген пікірінде: «Міндетті түрде мемлекеттік қызметші болу деген талап жоқ. Сәйкесінше, ол өзінің саласының нақты маманы болса, экономиканы толыққанды түсініп отырса, өзінің ауданының халқының сұранысын және сол сұранысқа сәйкес нәтижелі еңбек ететін болса, жемқорлықтан ада болса, ашық болса, халықпен бірге жұмыс істесе, оған сену керек және мүмкіндік беру керек» деген екен. Ендеше, халық­тың өзі таңдап алған әкімдерінің жұмы­сы ел көңілінен шығып жүр ме, оны сайлаушылардың «іш пыстаны»  біледі.

Ал, кешегі жексенбіде «екінші Түркістан»  атанған  Қазалы  халқы  да  өз таңдауын жасап, жаңа әкімін сайлап алды. «Жүгірген жетпейді, бұйырған кетпейді». Осы «саяси ойынның» ләмі естілгеннен-ақ «басты ойыншының» кім болатыны да жұрт аузында айтыла бастаған. Әйтсе де, «алуан-­алуан жүйрік бар, өз әлінше шабады» деген­дей, әкім болуға бес адам үміттенген. Олар  кім еді десеңіз, айтайық: «AMANAT» партиясы Қызылорда облыстық филиалының төрағасы, аталған партиядан ұсынылған, 43 жастағы Алмасбек Есмаханов, Қызылорда облысының жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының басшысы, 44 жастағы Ғабит Жанабаев, Қызылорда облысының энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқарма басшысының орынбасары, 34 жастағы Бауыржан Ізмағам­бетов, Қызылорда облысының дін істері басқармасының басшысы, 41 жас­тағы Мира Қазбекова және Қызылорда облысының ветеринария басқармасының басшысы, 51 жастағы Шахмардан Сұлтанбекұлы. Соңғы төртеуі өзін-өзі ұсынған. Байқасаңыздар, кіл басшылар қосылған додада аманаттық азаматтың асығы алшысы­нан түсетіні үгіт-насихат кезеңі кезінде де анық білінді. Әлеуметтік желіде де күнделікті А.Әбілқасымұлының бел­сенділігі  алабөтен  көрінді.

Жалпы, жер – ортақ, ел – ортақ, ер – ортақ дегенмен, туған топырақтың тынысын танып, аудан халқының пікір-пайымын, мінез-құлқын, жердің ұңғыл-шұңғылын жіті білетін жергілікті ұл-қыздың «туған жерге туын» тіккенін кім қаламайды дейсіз? Алайда, білім-білігі, іскерлігі бір басы­нан табылатын кез келген азаматтың барған жерін түлете алатыны айқын. Демек, халық таңдауы – болашақ таңдауы. Ал ел сенімін ақтау – ерге сын. Содан болар, қазалылықтар «ала қойды бөле қырық­пай», сенім етіп, таңдау жасады. Бір сөзбен айтқанда, бесеуден бел асырғаны белгілі болды.

Сонымен, 2025 жылғы 28 қыркүйекте Қазалы ауданы әкімінің сайлауы өтті. Аудан­дық аумақтық сайлау комиссия­сының   мәліметінше,   сайлаушылар  тізіміне  47 219  азамат  енгізілді.  Дауыс  беру­ге  32 337 сайлаушы, оның ішінде есептен шығару куәліктері бойынша – 0, дауыс беру­ге арнал­ған үй-жайлардан тыс  917 адам қатысты. Кандидаттардың жалпы саны – 5.

«Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы» Қазақстан Республикасы Консти­туциялық заңының 14-бабының 9) тармақшасына, 44-бабының 2-тармағына, 45-бабына, 113-10-бабына сәйкес және учаскелік сайлау комиссияларының Қызыл­орда облысы Қазалы ауданының әкімін сайлау нәтижелері туралы хаттамаларының негізінде, Қазалы ауданының аумақтық сайлау комиссиясы сайлау қорытын­дыларын белгіледі. Яғни, кандидат Есмаханов Алмасбек Абилкасимович үшін сайлаушылардың 21096 дауысы, Жана­баев Габит Жумабекович үшін сайлаушылардың 3240 дауысы, Казбекова Мира Жомартқызы үшін сайлаушылардың 2984 дауысы, Койшыбаев Шахмардан Султанбекович үшін сайлаушылардың 2605 дауысы, Измагамбетов Бауыржан Нурланович үшін сайлау­шылардың 1994 дауысы берілді. Сайлау қорытындысымен Қазалы ауданының әкімі болып Есмаханов Алмасбек Абилкасимович сайланды. 1982 жылы дүниеге келген, ұлты қазақ, Қызылорда облысы, Қызыл­орда қаласында тұрады. «Қазақстан Респуб­ликасындағы сайлау туралы» Қазақ­стан Республикасының Конституциялық Заңының 14, 45, 113-11-баптарына сәйкес Қазалы ауданының аумақтық сайлау комис­сиясының 2025 жылғы 29 қыркүйектегі шешімімен 2025 жылғы 28 қыркүйекте сайланған Есмаханов Алмасбек Абилкасимович Қызылорда облысы Қазалы ауданының әкімі болып тіркелді» делінген аталған сайлау комиссиясының хабарламасында.

Апта басында облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев  Қазалы ауданына барып, кадр­лық өзгерістеріге байланысты актив отыры­сын өткізді. Онда аймақ басшысы бұрын аудан әкімі қызметінде болған Мейрамбек Шермаған­бетке алғыс білді­ріп, жаңа қызмет­ке сайланған Алмасбек Есмаха­новқа  сәттілік  тіледі.

— Бұған дейін Қазалы ауданының әкімі қызметін атқарған Шермағанбет Мейрамбек Зинабдинұлы Президент Әкімшілігінің келісімі негізінде облыс әкімінің орынбасары ретінде қызметін жалғастыруда. Мейрам­бек Зинабдинұлы Қазалы ауданында 2 жылға жуық қызмет жасап, ауданның  дамуына  сүбелі  үлес  қосты.

Сайлау жүйесін демократияландыру – Президент реформаларының негізгі міндеттерінің бірі. Өңірімізде аудан әкімдерін сайлау 2023 жылы пилоттық негізде өткізіліп, Шиелі мен Сырдария аудан­дарының әкімдері сайланды. Күні кеше өткен саяси науқанда Қазалы ауданының тұрғындары жоғары белсенділік танытты. Бекем бірлік пен тату тірліктің үлгісін көрсе­тіп, ауданның жарқын болашағы үшін  өз  таңдауларын  жасады.

Алмасбек Әбілқасымұлы – басшылық қызметтегі ұйымдастырушылық қабілеті мен тәжірибесі мол, өз жұмысын жоғары кәсіби деңгейде атқаратын әлеуеті жоғары кадр. Президентіміздің, Үкіметтің алдымызға қойған міндеттері мен тапсырмаларын сапалы орындап, Өздеріңізбен бірге Қазалы ауданын одан әрі дамытуға, көркейтуге аянбай жұмыс істейді деп сенеміз. Жаңадан сайланған аудан әкіміне Мемлекет басшымыз Қасым-Жомарт Кемелұлының реформалары мен бастамаларын жүзеге асыру бойынша нақты әрі жүйелі жұмыстар  жүргізуді  тапсырамын.

Аудан халқы үгіт-насихат кезеңіндегі сіздің уәделеріңізге сеніп, қолдап дауыс берді. Сол себепті сайлауалды бағдарламаңызда көрсетілген әрбір мәселенің оңтайлы, мерзімінде шешілуін қамтамасыз етіңіз. Біз, аудан халқы әрдайым жан-жақты  қолдау  көрсетеміз.

Алдыңызда дамудың барлық макроэкономикалық көрсеткіші бойынша оң параметрлерге қол жеткізу міндеті тұр. Ауданға инвестиция тарту, салық базасын ұлғайту, қоғамдық-саяси тұрақтылықты сақтау, жаңа жұмыс орындарын ашу мен кәсіпкерліктің әлеуметтік жауапкершілігін арттыру­ға бағытталған нақты жұмыс жүр­гізу  қажет.

Президентіміздің инвестиция тарту тапсырмасын орындау үшін инвесторлармен тиісті бағытты айқындау керек. Аудан әкімінің жұмысы инвестиция тарту индикаторы­ның орындалуымен бағалана­ды.  Қазіргі  жағдайда  бюджеттің әрбір тиыны маңызды.

Бұған дейін де басшылық лауазым­дарда мол тәжірибе жинаған қызметкер ретінде аудандағы ресурстарды барынша қолданып, бюджет қаражатын толық әрі мерзімінде игеріп, жобалардың сапалы жүзе­ге  асуын  қамтамасыз  етіңіз.

Құқық қорғау органдарының басшы­ларына аудан әкімімен бірлесіп, жұмыс іс­теуді қатаң тапсырамын! — деді Н.Нәлібаев.

Алмасбек Әбілқасымұлы 1982 жылы дүниеге келген. Қызылорда гуманитарлық университетінде экономист, Қазтұтыну одағының Қарағанды экономикалық университетінде заңгер мамандықтары бо­йынша білім алған. Қазақстан Республика­сы Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару академиясында «Мемлекеттік және жергілікті басқару» маман­дығы бойын­ша магистр дәрежесін иеленген. Әр жыл­дары Қарауылтөбе ауылдық округінің әкімі, Қызыл­орда қала­сы әкімі аппаратының, қала­лық бірнеше бөлімнің басшысы, облыс әкімі аппара­тында бөлім басшысы, Шиелі ауданы әкімінің орынбасары, облыс­тық қоғамдық даму басқармасы басшы­сының орынбасары, басқарма басшы­сы лауазымдарында нәтижелі қызмет етті. 2024 жылдың шілде айынан бастап «AMANAT» партиясы Қызыл­орда облыстық  филиалының төрағасы қызметін атқарып  келді.

Иә, халық өз таңдауын жасады. Ал, жаңа әкім ертесіне-ақ ел алдына шықты. Биографиясы келгенімен, географиясы келмесе де, енді А.Әбілқасымұлының бұған дейін қазалылықтардың, тіпті жергілікті қоғам белсенділерінің де «тілін тауып», екі жыл ішінде аудан орталығын жасантып, тіні бар тірлік еткен М.Шермағанбеттің жолын жалғай алғаны керек. «Кадр бәрін шешеді» деген темірдей тегеурінді қағида ешуақытта да мәнін жоймақ емес. Қазіргі жаңа Қазақстанның қалыптасуына жасампаздық жұмыс істеліп жатқан кезеңде бізді тек жоқтан бар жасайтын талантты, білікті (жердің көгін көктейтіндей), қабілетті, қасиет­ті және жаны да, ары да таза кадрлар ғана ілгерілете алады. Ендеше, жаңа әкім жеке басының жүріс-тұрысы, сөзі, тұрмы­сы, жұмыс істеу мәдениетімен, іскерлігі­мен, ізденуімен, жаңашылдығымен жұртқа өнеге болып, ешбір оқшауланбай, өз халқымен бірге күліп, бірге қиналуы тиіс. Енді  оны  уақыт  көрсетеді.

Н.НҰРМАҒАНБЕТОВ

Фото: ашық дереккөзден