Көлеңке

Айжан әрқашан қала сыртындағы жалғыз пәтерде тұруды армандаған. Қаланың шулы, тығыздығы мен адамы көптігінен шаршаған ол осы тыныш жерді тапқан кезде өте қуанды. Пәтерінің терезесі бақшаға қарайтын, айналасында ешкім тұрмайтын. Оның өз әлеміне кіріп, ешкіммен байланысқа түспеуді қалағаны сонша, жаңа орнына бірнеше ай бойы ешкімді шақырған емес.

Бір күні кешке жұмыстан үйіне оралған Айжан әдеттегідей өз ісімен айналысып отырып, терезеден сыртқа қарады. Бақшада ешкім болмады. Бірақ бір нәрсе ерекше көрінді: терезенің арғы жағында, бақшада, бірнеше қадам алыста көлеңке тұрды. Ол көлеңке қозғалмайды, әрі біртүрлі. Айжан ойланып қалды, бірақ мұны кездейсоқтық деп санап, назар аудармауға тырысты.

Келесі күні дәл сол уақытта, Айжан жұмыстан қайта оралғанда, сол көлеңке тағы да көрінді. Бұл жолы ол көбірек анық байқалды. Бұл ұзын бойлы, киімдері ескірген бір адам болатын. Бірақ оның беті айқын көрінген жоқ. Айжан ашық терезенің алдына жақындап, сыртқа қарады, бірақ көлеңке кенеттен жоқ болып кетті.

Бұл оқиғадан кейін Айжанға біртүрлі нәрселер жиі бола бастады. Әр түнде терезенің алдында әлдебір көлеңке көрінетін болды, бірақ олар әрқашан тым жақын тұрмай, көше шамдарының жарығынан алыстап, көлеңке ретінде ғана қалатын еді. Ол бірнеше рет сыртқа шығып, бақшаны тексеруге тырысты, бірақ ештеңе таппады.

Бір кеште Айжан жұмыстан қайтып келе жатқанда, ол тағы да үйінің алдындағы бақшаға жақындап келе жатқанын сезді. Көлеңке тағы да сол жерде тұрды. Бірақ бұл жолы ол көбірек анық көрінді. Айжан терең тыныс алып, көлеңкеге жақындап, оның кім екенін сұрауға шешім қабылдады. Жақын жеткенде, көлеңке бір қадам артқа шегініп, дереу жоқ болды. Айжан үйіне кіріп, есікті жауып, тыныштықта отыра берді. Бірақ оның көз алдында сол көлеңкенің бейнесі қалып қойған еді. Түнде, ол ұйықтап жатқанда, кенеттен бөлмесінде біреудің тыныс алуы естілді. Айжан қорқып оянып, айналасын тексерді. Бірақ ештеңе болмады.  Кенеттен оның көз алдына сол көлеңке қайтадан келді. Ол оның өз бөлмесінде тұрғанын көрді. Айжан орнынан тұрып, терезені ашты, бірақ ешкім көрінбеді.

Келесі күні таңертең Айжан біртүрлі қатты алаңдаулы болды. Ол көлеңке қайда кеткенін түсінбей, бірнеше сағат бойы пәтерінің ішін тексеріп шықты. Бірақ ол ештеңе таппады. Тек бір нәрсе анық болды: көлеңке сол жерде еді, тек ол бұған дейін болмағандай көрінбейтін болды

Кейіннен көршісінен естіген бір оқиға Айжанның үрейін одан сайын арттырды. Көршісі айтқандай, осы пәтер бұрын бір адамның өмірін алып кетіпті. Ол адам пәтерінде жалғыз тұрып, бір күні терезеден сыртқа қарап отырып, кенеттен көзінен қан кетіп, қаза тапқан. Бұл оқиға бәрінің есінде сақталып қалған екен.

Айжан  түсінгендей  болды.  Сол көлеңке, сол көз,  бұл бұрынғы тұрғынның қаны мен қайғысының көрінісі еді. Олардың қазір оның өмірінде қайта оралуы, оны бақылап, үрейлендіруі — бұл оның өз қателіктері мен жасалған таңдауларын  сезінуі. Айжан ұзақ уақыт бойы осы жайлы ойлады, бірақ оның көлеңкелерден құтылу мүмкіндігі болмады. Ол көршісінен алған мәліметтерден кейін, пәтердің өткен тарихын зерттей бастады.

Бір күні кітапханада жұмыс істеп жүріп, ол бұрынғы пәтер иесінің есімін тапты. Ол Ерлан деген адам болған. Ерлан пәтерде жалғыз тұрып, бір күні өзін терезеден төмен тастап, қаза тапқан. Айжан бұл оқиғаны зерттеген сайын, оның көлеңкесі әрқашан артынан қалмай, оның күн сайынғы өміріне айналғандай болды.

Күндер өте келе, Айжан бұл көлеңкелерден құтылу жолын іздеп, көптеген адамнан көмек сұрады, бірақ ешкім оның көргендерін түсінбеді. Қорқыныш пен үрей оны одан сайын жұтып бара жатты. Оның өмірі өзгерді. Ол көше шамдарына, терезедегі көлеңкелерге қараудан қорықты. Түнде ұйықтау қиынға айналды. Көлеңкелер онымен бірге өмір сүрді, әрбір қадамда, әрбір тынысында.

Ақырында, Айжан түсінгендей болды: көлеңкелер тек сыртқы дүниеден емес, ішкі дүниесінен де туындайды. Ол өзінің ішкі қорқыныштарымен, өткен кездермен бетпе-бет келу керек екенін сезінді. Әрбір көлеңке — ол бұрын жасалған әрекеттер мен жіберілген қателіктердің белгісі ғана. Бірақ олардан қашып, оларды ұмытуға тырысқанда, олар оны үнемі іздеп тауып, қоқан-лоққы жасауды жалғастырады.

Сонымен, бір күні таңертең Айжан шешім қабылдады. Ол көлеңкелерге қарсы тұрды. Ол терезені ашып, сыртқа қарап, бұрын көрген көлеңкесін іздеді. Бірақ ол тек тыныштықты, күннің жарығын көрді. Көлеңке енді жоқ еді. Ол өзіне тыныштық тауып, өміріне жаңа бастама жасады.

Перизат  ШАЙХСЛАМҚЫЗЫ

Суретті  дайындаған  жасанды  интеллект